Listimi i aksioneve të Porsche në bursën e Frankfurtit e ka kthyer kompaninë historike në krye të industrisë gjermane të automobilave.
Ndërkohë, brezi i ri i trashëgimtarëve dhe pasardhësve të themeluesit të Porsche, po i afrohen gjithnjë e më shumë fitimit të titullit të familjes më të fuqishme në industri.
Kujtohet se Porsche AG hyri në bursë më 29 shtator, duke rritur të ardhurat totale prej 9.1 miliardë dollarësh për grupin mëmë Volkswagen AG me një vlerësim që arriti në 73 miliardë dollarë. Edhe pse ishte një marrëveshje komplekse, kompania me prezencë në industri për dekada arriti të bindë investitorët dhe tregjet. Ishte oferta më e madhe publike fillestare në Evropë në më shumë se një dekadë.
IPO-ja i dha familjes së njohur një aset që e kërkonte prej kohësh: një pakicë të aksioneve në bordin mbikëqyrës të Porsche, i cili i lejon kompanisë të përcaktojë vetë fatin e saj pa pasur nevojë t’i përgjigjet zotërinjve të VW.
Familjet Porsche dhe Piëch, nëpërmjet kompanisë së tyre të investimeve Porsche SE, zotëronin tashmë 53.3% të të drejtave të votës dhe një total kapitali prej 31.9% në VW. Kjo do të thotë se Porsche SE kontrollon në thelb të gjithë VW, me përjashtim të një pakice prej 20 përqind të mbajtur prej kohësh nga shteti i Saksonisë së Poshtme, sipas Bloomberg Intelligence. Në të njëjtën kohë, Porsche ende zotëron 12.5% të aksioneve të ofruara në Porsche AG dhe 25% plus 1 aksion të Porsche AG me të drejtë vote.
Konfliktet e brendshme
Konkurrencë e ashpër dhe intriga, “thikë pas shpine” dhe ideologji naziste, këto janë ndoshta fjalët e duhura për të përshkruar historinë e trashëgimisë së Porsche-Piëch. Gjithçka filloi me Ferdinand Porsche, inxhinierin e Adolf Hitlerit, i cili themeloi kompaninë e tij me emër në Stuttgart, Gjermani në 1931.
Sot, Wolfgang Porsche, nipi 79-vjeçar i themeluesit dhe lideri aktual i perandorisë së njohur, po i afrohet fundit të ndikimit të tij si kryetar i bordit mbikëqyrës të Porsche SE dhe Porsche AG. Ka shumë emra të mundshëm për pasardhësin e tij. Vendimi, megjithatë, ende nuk është marrë.
Austriak nga lindja, themeluesi i kompanisë Ferdinand Porsche ndërtoi tanke ushtarake për nazistët, V-1 Flying Bomb dhe VW Beetle – ky i fundit në përgjigje të një kërkese të Hitlerit. Porsche themeloi konsulencën e njëjtë me dhëndrin e tij Anton Piëch dhe mbështetës të tjerë financiarë. Makinat e rralla, si tipi i diskutueshëm 64 i krijuar për të demonstruar fuqinë naziste, rezultuan nga bashkëpunimet e hershme të Porsche.
Kur Porsche vdiq në vitin 1951, pasuritë e tij u ndanë në mënyrë të barabartë midis dy fëmijëve të tij, Ferry Porsche dhe Louise Porsche, të cilët ishin martuar me Anton Piëch. Prandaj gjysma e familjes Porsche mban emrin Piëch. Ferdinand dhe djali i tij Ferry Porsche krijuan makina dhe teknologji për vite me radhë në bashkëpunim me Volkswagen, i cili u themelua në vitin 1937 nga Fronti Gjerman i Punëtorëve të Partisë Naziste. Në vitin 1993, anëtari i familjes Porsche Ferdinand Karl Piëch mori drejtimin e VW dhe qëndroi si kryetar deri në vitin 2015.
Ferry, i cili u arrestua për aktivitetin e luftës në anën e SS, mbajti kompaninë Porsche gjatë kohës që babai i tij ishte në burg. Në vitin 1948, ai dhe Anton Piëch u takuan për të hedhur bazat për planet që përfundimisht do të bëheshin “Akti VW” i vitit 1960, i cili i jep Saksonisë së Poshtme 20% të aksioneve të përbashkëta të VW dhe karakterizohet si një pakicë bllokuese. Ligji, në teori, mbron kompaninë nga një marrje armiqësore. Vendosja është ende e fortë.
Ferry zhvilloi Porsche-n e parë të njohur gjerësisht, 356, dhe u bë kryetar i bordit të drejtorëve të Porsche. Ai ishte kryetar nderi i bordit deri në vdekjen e tij në vitin 1998. Edhe motra e tij ishte e përfshirë në menaxhimin e biznesit, ndonëse në një masë më të vogël.
Grindje familjare
Pas vdekjes së tij, Ferdinand Porsche i dha djalit të tij Ferry dhe vajzës Louise dhe katër fëmijëve të tyre një pjesë prej 10% të pasurisë së tij. Që atëherë filluan grindjet mes familjeve. Louise i dërgoi fëmijët e saj në shkolla me konvikte militariste, ndërsa Ferry i dërgoi të tijët në shkolla që fokusoheshin në kreativitet. Kontrasti në filozofitë e tyre është i qartë.
Klima u bë edhe më keq në fund të viteve 1960 dhe në fillim të viteve 70, kur katër pasardhësit kryesorë punonin të gjithë në Porsche: djali i Ferry-t, stilisti Ferdinand Alexander Porsche, vëllai i tij, kreu i prodhimit Hans-Peter Porsche, djali i Louise, kreu i shpërndarjes Hans Michel Piëch dhe vëllai i tij, kreu i kërkimit dhe zhvillimit, Ferdinand Karl Piëch.
Familja vendosi që nga viti 1972 që asnjë anëtar i familjes nuk mund të punonte në të ardhmen në Porsche, e cila do të drejtohej vetëm nga menaxherë të jashtëm. Butzi Porsche themeloi më pas Porsche Design si një biznes të jashtëm, i cili prodhonte syze dielli, ski dhe ora, midis koleksioneve të tjera.
Ferdinand Karl Piëch, kushëriri i Butzit, u detyrua gjithashtu të zbatonte rregullin e familjes që asnjë anëtar të mos punonte në Porsche. Pasi u pushua nga posti i tij në Porsche, ai u ngrit në gradat në Audi në vitet 1970 dhe 1980, duke zhvilluar makina të tilla si sedani Audi 100 dhe Audi Quattro. Në vitin 1993, ai u bë kryetar dhe CEO i Grupit VW.
Piëch dha dorëheqjen si kryetar i VW në 2015. Para vdekjes së tij në 2019, Der Spiegel e përshkroi kulturën e korporatës që Piëch kishte krijuar në VW si “Koreja e Veriut pa kampet e punës”. Që atëherë, gjërat kanë ndryshuar në biznesin familjar, thekson Michael Dean, analist auto për Bloomberg Intelligence.
Trashëgimtari
Si kryetar i interesave të biznesit të familjes, Wolfgang Porsche është përfaqësuesi de facto i familjes për më shumë se 80 pasardhësit e themeluesit Ferdinand Porsche gjatë pesë brezave. Gjuetari dhe piktori ka arritur ta çojë familjen e fuqishme në krye, siç dëshmohet nga IPO-ja e fundit. “Brezi i ri është i ulët,” argumenton Dean. “Ata e shohin veten si sipërmarrës më shumë se çdo gjë tjetër”.
